dinsdag 19 februari 2008

2226 referenda in Duitsland sinds 1956

Korte samenvatting van een studie over gemeentelijke referenda in Duitsland sinds 1956: cijfers, thema's, graad van succes


Zopas publiceerde Mehr Demokratie, in samenwerking met de universiteit Marburg, een rapport over de directe democratie in Duitsland sinds 1956.

De directe democratie in Duitsland speelt zich voornamelijk op wijk- en gemeenteniveau af, minder op deelstaatniveau. Het nationale referendum bestaat in Duitsland nog niet (behalve voor grenswijzigingen). Mehr Demokratie voert in 2008 de campagne voor een nationaal referendum verder op.

Hier volgt een kort overzicht van de belangrijkste vaststellingen uit de studie (gebaseerd op de ingekorte versie van het rapport):
  • van 1956 tot 2007 werden in Duitsland 4587 "directdemocratische initiatieven" genomen
  • zowat de helft daarvan (2226) mondden uit in een referendum
  • 3721 initiatieven (81 %) kwamen uit de bevolking, 711 referenda (15,5 %) werden door gemeenteraden geïnitieerd (de overige 155 zijn niet toegewezen)
  • de gemiddelde opkomst bij referenda ligt bij ongeveer 50 %
  • hoe kleiner de gemeente, hoe hoger de opkomst
  • Beieren is de absolute koploper, met zowat 40 % van de initiatieven.
Maar liefst 43 % van de initiatieven betroffen gemeentelijke bouwplannen. De meest voorkomende thema's waren:
  • sociale voorzieningen en onderwijs: 18 % van de initiatieven (bvb. scholen en zwembaden)
  • verkeer: 17 % (bvb. ringwegen, voetgangerszones)
  • openbare infrastructuur en nutsvoorzieningen : 14 % (bvb. bouw van een stadhuis, watervoorzieningen)
  • economie : 14 % (supermarkten, zendmasten voor mobilofonie).
De initiatieven kenden een wisselend succes:
  • meer dan 40 % van de initiatieven waren (geheel of gedeeltelijk) een succes voor de initiatiefnemers
  • ongeveer 50 % van de referenda waren een succes voor de initiatiefnemers
  • 14 % van de initiatieven werden door de gemeenteraad overgenomen, voordat een referendum tot stand kwam (dit verklaart mede het verschil tussen de twee bovenstaande punten)
  • ongeveer 25 % van de initiatieven werden ongeldig verklaard
  • 13 % van de referenda mislukten door een te hoog quorum, hoewel meer dan de helft van de kiezers voor het initiatief stemden
  • in totaal sneuvelden 17 % van de referenda wegens een te hoog quorum.

Geen opmerkingen: