zaterdag 17 januari 2009

Democratische sprokkels uit Duitsland (jan 09)


Berlijn : tweede referendum ('Pro Reli') komt eraan

Het is nu zo goed als zeker: dit jaar 'beleeft' de deelstaat Berlijn zijn tweede referendum. Na het veelbesproken Tempelhof-referendum gaat het deze keer opnieuw over een vraag die de gemoederen sterk beroert : moeten leerlingen (of hun ouders) in het gemeenschapsonderwijs vrij kunnen kiezen voor godsdienstlessen in de plaats van ethiek?

Onderwijs is deelstaatmaterie in Duitsland. In het Berlijnse publieke scholennet is ethiek sinds 2006 een verplicht vak. Leerlingen die godsdienstles willen, kunnen een extra keuzevak godsdienst volgen.

Het initiatief Pro Reli wil dit nu veranderen: godsdienstles moet als evenwaardig en alternatief keuzevak naast ethiek (zedenleer) staan. Om deze vraag in een bindend referendum aan de Berlijnse bevolking voor te leggen, heeft Pro Reli zo'n 195 000 handtekeningen verzameld. Aangezien de drempel bij 170 000 ligt en nog vier dagen overblijven om de handtekeningenreserve verder aan te dikken, gaan de initiatiefnemers en de pers ervan uit dat het referendum er komt.


Om succesvol te zijn moet het initiatief de helft van de uitgebrachte stemmen halen en moet het aantal ja-stemmen 25 % van de Berlijnse stemgerechtigde bevolking uitmaken. Een hoge drempel, die wellicht alleen gehaald kan worden als het referendum op een verkiezingsdag valt. De vraag die nu iedereen in spanning houdt is: zal de Berlijnse deelregering (de 'Senat') 7 juni, de dag van de Europese verkiezingen uitkiezen?

Het referendum-initiatief van krijgt veel steun van Berlijnse kerkgemeenschappen, de joodse gemeenschap en de oppositiepartijen CDU en FDP, maar het gaat lijnrecht in tegen de politiek van de 'rood-rode' Berlijnse coalitieregering (rood-rood = SPD en Die Linke). Het heeft al voor heel wat beroering gezorgd in de plaatselijke politiek. De daaruit voortvloeiende aandacht in de media heeft het initiatief waarschijnlijk geen windeieren gelegd.



Meer weten?
- de tekst van het wetsvoorstel
- berichtgeving uit de pers: Die Welt, Tagesspiegel, Neues Deutschland

- een nogal bits commentaar uit de Taz (met een interessante lezerreactie)




Duitsland : Grondwettelijk Hof beraadt over het Lissabon-verdrag


Op 10 en 11 februari zal het Duitse Grondwettelijk Hof in Karlsruhe twee dagen lang mondeling beraadslagen over een klacht tegen het Lissabon-verdrag.


Het Hof moet zich uitspreken over vier verschillende klachten : Peter Gauweiler (CSU), de parlementsfractie van die Linke, de ÖDP (Öko-Demokraten) en een klacht die 53 parlementsleden van die Linke als 'burgers' hebben ingediend (bron).


President Köhler wacht met het ondertekenen van de ratificatieoorkonde van het verdrag tot het Grondwettelijk Hof zich over de klachten heeft uitgesproken. Wanneer dit zal gebeuren, is niet bekend.


Meer weten?

De klacht van CSU-verkozene Peter Gauweiler kreeg in de media de meeste aandacht. Een gesprek met hem op de Zeit-blog.




Duitsland : Nieuwe studie over de gevolgen van wijzigbare partijlijsten bij gemeenteraadsverkiezingen


In dertien van de zestien Duitse deelstaten hebben de burgers bij gemeenteraadsverkiezingen de mogelijkheid, de door de partijen vastgelegde kandidatenvolgorde op de kieslijsten te wijzigen (cumuleren en panacheren).


Zopas is een studie van Mehr Demokratie verschenen over de gevolgen van cumuleren en panacheren voor de samenstelling van gemeenteraden in de deelstaat Brandenburg, bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2008.


Een opmerkelijk resultaat van de studie: zowat 30 % van de verkozen kandidaten zouden niet verkozen geweest zijn in een kiesstelsel met slechts één stem per kiezer.